Vấn nạn lừa đảo công nghệ cao: Khi sự cả nể trở thành "lỗ hổng" nguy hiểm

Theo lời kể từ chị V.N.A, sáng hôm xảy ra sự việc, mẹ chồng chị nhận được tin nhắn từ tài khoản Facebook của một người đồng nghiệp cũ đã lâu không liên lạc – có thể đã bị hack – nhờ bình chọn cho cháu đi thi hát và nói rằng "sẽ có cháu bà gọi điện để nhờ đọc mã để bình chọn". Cứ tưởng là giúp một việc nhỏ, bà đã đồng ý và làm theo hướng dẫn của “người cháu” gọi điện đến, không ngờ lại vô tình cung cấp mã OTP để kẻ gian chiếm quyền kiểm soát tài khoản Facebook cá nhân.

Từ đó, các đối tượng bắt đầu chuỗi lừa đảo bài bản: dùng chính tài khoản Facebook bị hack của bà để tạo tài khoản giả mạo của con trai và con dâu bà, thậm chí tạo lịch sử trò chuyện giả để nâng cao lòng tin, rồi nhắn tin cho bà với lời nhờ chuyển tiền gấp.

"Trong lúc chồng tôi đang đi làm và tôi đang ngồi họp trong phòng, nó đã dùng Facebook mẹ tôi kết bạn với những Facebook giả lập tôi và chồng tôi, giả lập luôn lịch sử chat, để khi mẹ tôi kéo lên thấy những đoạn chat cũ giữa 2 mẹ con thì không hề mảy may nghi ngờ gì. Sau đó, nó dùng Facebook chồng tôi nhắn tin cho mẹ là đang đi làm và khách đang cần chuyển tiền có việc gấp, nhờ mẹ chuyển giúp", chị A kể lại.

Theo chị, mặc dù nạn nhân đã có những nghi ngờ, nhưng do chiêu trò quá tinh vi và bị kẻ gian "thao túng" tâm lý, giả mạo người thân nài nỉ bà: "Con đang rất cần và đang đi làm không chuyển được nên mẹ chuyển hộ con đi". Ban đầu, bà còn bảo: “Bảo cái A nhắn tin cho mẹ thì mẹ chuyển”. Thế là ngay lập tức 1 tài khoản Facebook mang tên chị A. vào "chat" ngay nhờ bà chuyển hộ.

Dưới sự tin tưởng và nể nang con cái, bà đã chuyển 50 triệu đồng – trong đó có cả khoản rút từ sổ tiết kiệm thông qua người thân khác – mà không một lần xác minh thực sự.

Sự việc chỉ dừng lại khi người nhà phát hiện kịp thời và ngăn chặn một giao dịch khác trị giá 70 triệu đồng mà nhóm lừa đảo đang tiếp tục thực hiện. Điều đáng nói là ngay cả khi nghi ngờ xuất hiện – như cháu gái 11 tuổi của bà đã cảnh báo về khả năng bị lừa – nạn nhân vẫn bỏ qua vì tin tưởng mối quan hệ xưa cũ và sự quen biết gia đình.

Không chỉ dừng lại ở trường hợp cá nhân, bài chia sẻ của chị A còn hé lộ hàng loạt trường hợp tương tự đang diễn ra hàng ngày, với đủ hình thức: từ mạo danh người thân, bạn bè, đến giả mạo giao diện ngân hàng, Booking.com hay thông báo vi phạm chính sách Facebook… Chỉ cần một giây sơ suất, người dùng có thể trở thành nạn nhân của mạng lưới lừa đảo chuyên nghiệp và hung hãn.

Câu chuyện trên thu hút nhiều bình luận và hàng trăm lượt chia sẻ, nhiều người đồng cảm với hoàn cảnh của nạn nhân và bình luận rằng chính bản thân họ cũng từng là nạn nhân của tội phạm công nghệ cao, đồng thời cảm ơn chị A đã lên tiếng chia sẻ để mọi người thêm nâng cao cảnh giác. Đây cũng là minh chứng rõ ràng rằng: Cảnh giác không thôi là chưa đủ – mà phải xác minh, kiểm chứng và luôn đặt câu hỏi trước mọi yêu cầu bất thường liên quan đến tiền bạc, nhất là khi đến từ mạng xã hội.

Các chuyên gia an ninh mạng cũng khuyến cáo, người dùng nên thiết lập xác thực 2 bước, không chia sẻ mã OTP qua điện thoại hay mạng xã hội, thường xuyên cập nhật thông tin bảo mật và đặc biệt, luôn thông báo cho người thân – đặc biệt là người lớn tuổi – về các hình thức lừa đảo mới.

Trong bối cảnh “AI có thể làm giả mọi thứ”, thì có lẽ điều quý giá nhất còn giữ được lại chính là sự tỉnh táo trong mọi trường hợp.