Tổ chức quốc tế lạc quan về mục tiêu tăng trưởng GDP năm 2025 từ 8% trở lên của Việt Nam
Việt Nam hoàn toàn có thể đạt mức tăng trưởng cao 8% hoặc thậm chí hai con số, đặc biệt khi đã có động lực tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 với mức tăng trưởng trên 7%. Tuy nhiên, để đạt mức tăng trưởng này sẽ là một thách thức, đặc biệt là các rủi ro t
Quốc hội Việt Nam đã thông qua việc nâng mục tiêu tăng trưởng năm 2025 lên "ít nhất 8%" và đặt mục tiêu tăng trưởng "hai con số" cho giai đoạn 2026-2030. Nhận định về mục tiêu này, Ngân hàng UOB (Singapore) cho rằng Việt Nam hoàn toàn có thể đạt mức tăng trưởng cao 8% hoặc thậm chí hai con số, như kinh nghiệm của Singapore và Trung Quốc, đặc biệt khi Việt Nam đã có động lực tăng trưởng mạnh mẽ trong năm 2024 với mức tăng trưởng trên 7%.
Rủi ro từ các chính sách thuế quan
Ông Suan Teck Kin - Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu, Ngân hàng UOB - cho rằng mục tiêu tăng trưởng năm 2025 của Việt Nam có thể đạt được, tuy nhiên đây sẽ là một thách thức không nhỏ do các rủi ro từ chính sách thuế quan của Mỹ có thể ảnh hưởng đến một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của Việt Nam: thương mại quốc tế.
Việt Nam đang có mức độ phụ thuộc rất lớn vào thương mại quốc tế, với tổng kim ngạch xuất khẩu chiếm khoảng 90% GDP - cao thứ hai trong ASEAN sau Singapore (174%) và vượt xa Malaysia (69%). Đặc biệt, Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, chiếm khoảng 30% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Hiệu suất GDP mạnh mẽ của Việt Nam trong năm 2024 chủ yếu nhờ thương mại, khi xuất khẩu tăng 14% sau khi giảm trong năm 2023. Ngoài ra, dòng vốn FDI vào Việt Nam cũng đạt kỷ lục mới với 25,4 tỷ USD vốn FDI thực hiện (so với 23,2 tỷ USD năm 2023). Tuy nhiên, chu kỳ bán dẫn có dấu hiệu suy giảm sau giai đoạn tăng trưởng mạnh trong năm 2024.
Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của UOB chỉ ra 5 rủi ro từ các chính sách thuế quan của Mỹ mà Việt Nam sẽ phải đối mặt trong năm 2025.
Thứ nhất là rủi ro gián tiếp. Nếu nhu cầu xuất khẩu giảm do hoạt động kinh tế chậm lại, điều này sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu và tăng trưởng GDP của Việt Nam.
Thứ hai là rủi ro trực tiếp. Nếu Mỹ quyết định áp thuế lên hàng hóa Việt Nam do thâm hụt thương mại của Mỹ với Việt Nam tác động sẽ lan rộng đến cả ngành sản xuất và dịch vụ, làm giảm chi tiêu trong nước.
Thứ ba, chu kỳ bán dẫn suy giảm cũng sẽ ảnh hưởng đến các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam.
Thứ tư, chỉ số PMI của Việt Nam đã giảm trong hai tháng liên tiếp (tháng 12 và tháng 1), cho thấy đơn hàng có thể đang chậm lại và các nhà sản xuất đang thu hẹp hoạt động.
Thứ năm, dòng vốn FDI có thể chịu tác động từ chính sách thuế quan, khi các doanh nghiệp cân nhắc chuyển hướng đầu tư sang các địa điểm ít có khả năng bị áp thuế từ Mỹ.
Từ những rủi ro đó, ông Suan Teck Kin nhận định, với môi trường còn nhiều bất ổn, Việt Nam cần thận trọng với mục tiêu tăng trưởng năm 2025. Ở thời điểm hiện tại, UOB vẫn giữ nguyên dự báo tăng trưởng của Việt Nam ở mức 7% cho năm 2025.
Chính sách tài khóa của Việt Nam đang quá thận trọng
Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên, chuyên gia của UOB khuyến nghị một số lĩnh vực mà Việt Nam có thể tập trung, tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng cần ổn định để tránh tình trạng "quá nóng" và "lãng phí" nguồn lực.
"Một trong những giải pháp quan trọng là tăng mạnh đầu tư công để hỗ trợ tăng trưởng và giảm tác động từ sự suy giảm trong xuất khẩu và sản xuất. Hiện tại, Việt Nam vẫn thiếu hụt đáng kể về hạ tầng", ông Suan Teck Kin nhấn mạnh.
Theo dữ liệu từ IMF, tỷ lệ chi tiêu cho hình thành vốn (capital formation expenditure) của Việt Nam chỉ chiếm khoảng 30% GDP, thấp hơn nhiều so với mức 41% của Trung Quốc.
Bên cạnh đó, Giám đốc Khối Nghiên cứu thị trường và Kinh tế toàn cầu của UOB cũng cho rằng, chính sách tài khóa của Việt Nam dường như đang quá thận trọng ở giai đoạn phát triển hiện nay, khi đặt mục tiêu giảm tỷ lệ nợ công/GDP từ 35% hiện tại xuống 31% vào năm 2029. Để tăng đầu tư công, Việt Nam cần phải chấp nhận tăng vay nợ và sử dụng đòn bẩy tài chính nhiều hơn.
Chuyên gia UOB cũng lưu ý tốc độ giải ngân và thực hiện đầu tư công. Ngay cả khi ngân sách đã được phân bổ cho các dự án hạ tầng, quá trình triển khai cần được đẩy nhanh để vừa tạo động lực tăng trưởng ngắn hạn trong khi đầu tư được thực hiện, vừa nâng cao năng suất dài hạn sau khi dự án hoàn thành.
"Rất đáng khích lệ khi Quốc hội Việt Nam gần đây đã thông qua dự án đường sắt trị giá 8 tỷ USD kết nối Trung Quốc - Việt Nam, mở rộng đường cao tốc Bắc - Nam sắp hoàn thành, cũng như tăng ngân sách cho Bộ Giao thông Vận tải. Ngoài ra, Việt Nam vẫn cần đầu tư mạnh vào các lĩnh vực hạ tầng quan trọng khác, đặc biệt là AI/dữ liệu, năng lượng, nguồn nước,... để hỗ trợ tăng trưởng bền vững trong tương lai", chuyên gia của UOB khẳng định.
