Xuất khẩu nông lâm thủy sản hướng tới 65 tỷ USD trong năm 2025

Ngày 12/8, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức “Hội nghị thúc đẩy xuất khẩu nông lâm thủy sản năm 2025”.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Thanh Nam cho biết, năm 2025 mở ra nhiều thuận lợi để đẩy mạnh xuất khẩu. Ngay từ đầu năm, Bộ đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm phát huy kết quả của năm 2024 và hoàn thành mục tiêu năm 2025.

Nhờ vậy, trong 6 tháng đầu năm 2025 giá trị sản xuất ngành nông nghiệp tăng trên 3,2% trong năm 2024 và đạt trên 3,8% (chỉ tiêu được giao ngành phải đạt tốc độ tăng trưởng từ 4% trở lên).

Trong 7 tháng đầu năm 2025, kim ngạch toàn ngành đạt 39,7 tỷ USD, tăng 14,7% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, nông sản đạt 21,5 tỷ USD (tăng 17%), lâm sản 10,4 tỷ USD (tăng 8,6%), thủy sản 6,1 tỷ USD (tăng 13,8%), sản phẩm chăn nuôi 339,2 triệu USD (tăng 22,1%).

Ba thị trường lớn là Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản đều duy trì tăng trưởng, dù bối cảnh còn nhiều khó khăn. Đặc biệt, xuất khẩu sang châu Âu tăng mạnh 49%, đạt 4,3 tỷ USD; Trung Đông tăng 10,9%; châu Phi tăng 8,9%. Điều này cho thấy các thị trường ngoài nhóm trọng điểm cũng đang mở rộng. Bên cạnh thuận lợi, ngành vẫn đối mặt nhiều thách thức, nhất là thuế đối ứng từ Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, các doanh nghiệp nông sản Việt Nam vẫn khẳng định, có nhiều cơ hội để vào thị trường này nếu đồng thời thúc đẩy đa dạng hóa các thị trường khác, khả năng đạt mục tiêu kim ngạch 65 tỷ USD trong năm 2025 là hoàn toàn khả thi.

Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng đề xuất các giải pháp trọng tâm, trong đó ưu tiên xây dựng vùng nguyên liệu - yếu tố then chốt để nâng cao giá trị và năng lực cạnh tranh; cùng với đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng và chuyển hướng thị trường xuất khẩu.

Mục tiêu 65 tỷ USD trong tầm tay

Theo ông Ngô Hồng Phong, Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), bức tranh xuất khẩu nông, lâm, thủy sản 7 tháng đầu năm 2025 tiếp tục có nhiều điểm sáng.

Mục tiêu xuất khẩu nông, lâm, thủy sản trong năm 2025 đạt ít nhất 65 tỷ USD. Để đạt được mục tiêu trên cần duy trì ổn định các thị trường truyền thống, mở rộng thị trường mới, chuyển từ tăng sản lượng sang tăng giá trị gia tăng với sản phẩm chế biến sâu và tìm đầu ra mới cho các mặt hàng gặp khó tại Hoa Kỳ.

Trước mắt, tập trung hoàn thiện cơ chế về tỷ giá, tín dụng, logistics; đẩy nhanh đàm phán với Hoa Kỳ; cập nhật nhanh thông tin thị trường; bổ sung sản phẩm có giá trị gia tăng như thủy sản, trái cây chế biến; và triển khai giải pháp riêng cho từng ngành hàng.

Về lâu dài, cần xây dựng vùng nguyên liệu tập trung đạt tiêu chuẩn quốc tế, giữ vững uy tín chất lượng, ứng dụng công nghệ cao, đổi mới bao bì. Từng thị trường sẽ có hướng tiếp cận riêng, trong đó, Hoa Kỳ: Đàm phán chia sẻ chi phí thuế để duy trì xuất khẩu; Trung Quốc: Mở rộng xuất khẩu chính ngạch; châu Âu: Gỡ “thẻ vàng” IUU, tận dụng lợi thế thủy sản nuôi, rau quả; Nhật Bản: Gia tăng sản phẩm chế biến chất lượng cao; Hàn Quốc: Đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản, gỗ, lâm sản, trái cây; ASEAN: Mở rộng rau quả tươi, thủy sản, sản phẩm chăn nuôi; Trung Đông: Khai thác thị trường Halal trị giá khoảng 2.000 tỷ USD, chiếm 20% dân số toàn cầu. Đây là thị trường có tiềm năng rất lớn.

“Bộ Nông nghiệp và Môi trường tin tưởng, với sự chỉ đạo quyết liệt của Đảng, Chính phủ và Bộ, cùng sự chủ động của doanh nghiệp, hiệp hội và địa phương, mục tiêu 65 tỷ USD xuất khẩu nông, lâm, thủy sản năm 2025 hoàn toàn trong tầm tay, bất chấp những biến động của thị trường quốc tế”, ông Phong khẳng định.

Cần hạn chế truyền thông tiêu cực về thủy sản Việt Nam tại EU

Ông Trần Văn Công, Tham tán nông nghiệp Việt Nam tại EU đánh giá, tiềm năng thúc đẩy xuất khẩu nông, lâm, thủy sản vào EU còn rất lớn. Tuy nhiên, tỷ trọng hàng giá trị gia tăng của Việt Nam xuất sang EU còn thấp, chưa tạo được kênh phân phối bền vững, chưa có thương hiệu, khả năng hiện diện chưa phổ biến.

Khoảng cách địa lý xa, tuyển vận chuyển Á - Âu hay xảy ra xung đột dẫn đến bị gián đoạn, chi phí logistics cao hơn so với các đối thủ cạnh tranh 30 - 40%, Bên cạnh đó, EU luôn đưa ra các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm, phát triển bền vững cao và liên tục cập nhật.

EU dịch chuyển sang tiêu dùng xanh, sạch, đòi hỏi đáp ứng tiêu chuẩn phát triển bền vững về lao động, môi trường, giảm phát thải, giá trị tích hợp - di sản của sản phẩm nông nghiệp. Doanh nghiệp Việt Nam còn yếu về chuẩn bị nguyên liệu, đầu tư máy móc công nghệ, thương hiệu, chi phí tiếp quảng bá tiếp thị, nghiệp vụ ngoại thương…

Để khai thác thị trường tiềm năng EU, ông Công kiến nghị, Việt Nam cần phát triển các vùng nguyên liệu đạt chuẩn EU; xây dựng các vùng sản xuất an toàn dịch bệnh đối với các vùng chăn nuôi trọng điểm để thúc đẩy việc đàm phán EU mở cửa thị trường sản phẩm động vật cho Việt Nam.

Ngoài ra, cần tăng cường xây dựng thương hiệu quốc gia, nhãn hiệu sản phẩm, doanh nghiệp đối với các sản phẩm nông lâm thủy sản xuất khẩu vào EU, tăng khả năng nhận diện sản phẩm nông sản thực phẩm Việt Nam trên thị trường EU, thâm nhập sâu hơn, đa dạng chủng loại sản phẩm hơn vào các kênh, chuỗi phân phối tại EU.

Đồng thời, triển khai thực hiện xây dựng chiến lược truyền thông dài hạn, chủ động để hạn chế truyền thông tiêu cực về thủy sản Việt Nam tại EU; rà soát và hoàn thiện hệ thống các tiêu chuẩn, quy chuẩn về chất lượng, an toàn thực phẩm, bền vững… phù hợp và tham chiếu các tiêu chuẩn EU.

Đẩy mạnh xúc tiến thương mại vào thị trường phía Bắc Trung Quốc

Ông Nông Đức Lai, Tham tán thương mại Việt Nam tại Trung Quốc cho biết, với quy mô nhập khẩu hàng năm lên đến 2.500 tỷ USD, trong đó, nông sản từ 210 - 230 tỷ USD/năm, có thể thấy Trung Quốc vẫn là thị trường lớn đầy tiềm năng đối với hàng hóa nông, lâm, thủy sản của Việt Nam.

Trung Quốc đang ngày càng mở rộng thị trường cho các nước để đa dạng hóa nguồn cung. Tính riêng trong 6 tháng đầu năm 2025, Trung Quốc đã mở cửa thị trường cho khoảng 15 sản phẩm nông, lâm, thủy sản cho gần 20 quốc gia, vùng lãnh thổ (sầu riêng Campuchia, dừa tươi Malaysia, chuối tiêu Colombia, xoài Ecuador, hạt điều Gambia, cây dược liệu của Nga, thủy sản tự nhiên của New Zealand, Brazil, Kenya, Đan Mạch, Hy Lạp, Faroe và thủy sản nuôi trồng Ả Rập, Croatia, Thái Lan, Lào; …).

Ông Lai đưa ra một số khuyến nghị đối với doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng, địa phương Việt Nam khi xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc, đó là: cần chú trọng và không ngừng nâng cao chất lượng hàng hóa, doanh nghiệp cần tìm hiểu nắm rõ và tuân thủ quy định của nước nhập khẩu về tiêu chuẩn chất lượng, bao bì đóng gói, truy xuất nguồn gốc.

Mặt khác, cần đầu tư, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, chế biến, bảo quản nhằm nâng cao giá trị gia tăng của các sản phẩm nông lâm thủy sản. Cùng với đó là đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại vào sâu trong nội địa và các địa phương ở khu vực phía Bắc, Tây Bắc Trung Quốc.

Bên cạnh đa dạng hóa sản phẩm, cần quan tâm, chú trọng đến mẫu mã, bao bì. Việc này đòi hỏi doanh nghiệp phải nghiên cứu nắm bắt nhu cầu thị hiếu, xu thế của thị trường từ đó phát triển sản phẩm, mẫu mã, bao bì phù hợp với nhu cầu thị trường.. Năm là, chú ý, chú trọng xây dựng thương hiệu cho sản phẩm xuất khẩu. Xây dựng, đăng ký thương hiệu phải được xem là những việc cần làm ngay khi thâm nhập, thậm chí là chuẩn bị thâm nhập thị trường.

Bằng mọi biện pháp đạt tăng trưởng ngành trên 4%

Kết luận Hội nghị, Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhận định, thời gian qua, dù đối diện với nhiều biến động phức tạp của khu vực và thế giới, chúng ta vẫn đạt được nhiều thành tựu đáng ghi nhận. Hoạt động xuất nhập khẩu nông, lâm, thủy sản tiếp tục giữ vai trò trụ cột, đạt nhiều kết quả toàn diện.

“Bộ đã thống nhất quyết tâm bằng mọi biện pháp đạt tăng trưởng ngành trên 4%, kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt trên 65 tỷ USD, phấn đấu 70 tỷ USD trong năm 2025. Qua phân tích, đánh giá, chúng tôi tin rằng mục tiêu này hoàn toàn khả thi khi có sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan nhà nước, hiệp hội ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp”, Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng nói.

Thuế quan của Hoa Kỳ là vấn đề khó đoán định, nhưng cũng mở ra cơ hội: Việc áp thuế này không chỉ với Việt Nam mà với tất cả các quốc gia xuất khẩu vào Mỹ, chênh lệch không quá lớn. Mỹ vẫn có nhu cầu cao với một số sản phẩm Việt Nam không thể thay thế, như tôm hay cà phê - vốn được đánh giá đứng đầu thế giới về chất lượng, đặc biệt khi chế biến sâu.

“Với sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, sự vào cuộc của các bộ, ngành, địa phương, ngành hàng và cộng đồng doanh nghiệp, chúng ta nhất định sẽ đạt và vượt mục tiêu xuất khẩu, góp phần thực hiện thành công kế hoạch phát triển ngành trong năm 2025 và các năm tiếp theo", Quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh.