Hệ thống ngân hàng và tài chính đang đi đầu trong ứng dụng công nghệ

Ngân hàng là lĩnh vực ứng dụng công nghệ sâu nhất

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam hướng tới mục tiêu tăng trưởng 10% trong năm tới, chuyển đổi số được xem là yếu tố quyết định để nâng cao năng suất và hiệu quả. Giới chuyên gia cho rằng, hệ thống ngân hàng chính là lĩnh vực tiên phong trong tiến trình này, vừa tự đổi mới mô hình hoạt động, vừa dẫn dắt quá trình số hóa của toàn nền kinh tế.

Tại Phiên 3: “Thị trường tài chính – Trụ cột và động lực tăng trưởng Việt Nam” thuộc Diễn đàn Đầu tư Việt Nam, TS.Nguyễn Tú Anh - Giám đốc Nghiên cứu Chính sách Trường Đại học VinUni, nhấn mạnh: “Mục tiêu tăng trưởng 10% trong năm tới sẽ phụ thuộc lớn vào việc chúng ta có thành công trong chuyển đổi số hay không, nhằm để quá trình ra quyết định nhanh hơn và chính xác hơn”.

Theo ông, hệ thống ngân hàng và tài chính đang đi đầu trong ứng dụng công nghệ, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ sang các lĩnh vực khác như kế toán, sản xuất hay thương mại. “Ví dụ trong thanh toán và định danh điện tử (KYC), khi ngân hàng đi đầu, các ngành khác cũng buộc phải số hóa để tương thích,” ông nói.

TS. Nguyễn Tú Anh cũng cho biết, các ngân hàng đang phát triển mạnh nền tảng API, cho phép các sáng kiến tài chính mới dễ dàng kết nối, đồng thời hướng tới triển khai hợp đồng thông minh (smart contracts) giúp giao dịch nhanh, minh bạch và hiệu quả hơn.

Tiếp nối nhận định đó, PGS.TS. Nguyễn Hữu Huân - Thành viên Tổ Tham mưu Thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế TP.HCM, khẳng định ngân hàng không chỉ là kênh huy động vốn chủ yếu, mà còn là lực lượng đi đầu trong đổi mới sáng tạo và thúc đẩy quá trình doanh nghiệp chuyển đổi số, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ.

“Như TS. Nguyễn Tú Anh có nói, những mô hình như open banking hay API cho thấy ngân hàng ngày nay không chỉ cung cấp dịch vụ thanh toán hay tín dụng, mà còn là nền tảng công nghệ giúp các lĩnh vực khác phát triển”, ông Huân nêu ví dụ.

Ở góc độ thị trường, ông Quản Trọng Thành - Giám đốc Khối Phân tích Maybank Securities Vietnam, nhận định: “Ngân hàng là ngành có dữ liệu cấu trúc tốt, nhân lực công nghệ cao và gần gũi với cơ quan quản lý, nên có khả năng đi đầu trong chuyển đổi số”. Theo ông, hiện ngân hàng là lĩnh vực ứng dụng công nghệ sâu nhất, từ vận hành nội bộ đến dịch vụ khách hàng.

Tăng tốc số hóa để củng cố sức mạnh tài chính quốc gia

Để đạt mục tiêu có hai triệu doanh nghiệp vào năm 2030, ông Thành cho rằng phải thúc đẩy sự lớn mạnh của khối doanh nghiệp nhỏ và hộ kinh doanh, trong đó ngân hàng đóng vai trò nền tảng. Một số ngân hàng như ACB, MB đang hỗ trợ khách hàng chuẩn hóa dữ liệu, ứng dụng AI và big data trong xếp hạng tín dụng, giúp doanh nghiệp dễ tiếp cận vốn hơn.

Ông Thành cũng nhấn mạnh, khu vực tư nhân, đặc biệt là ngân hàng tư nhân sẽ là lực lượng tăng trưởng nhanh trong 5 năm tới, bên cạnh vai trò trụ cột của các ngân hàng thương mại nhà nước. Khi cần hỗ trợ thanh khoản, Ngân hàng Nhà nước vẫn chủ yếu thông qua các ngân hàng lớn như Vietcombank, BIDV, VietinBank.

Với nhu cầu vốn cho nền kinh tế lên tới 1.400 tỷ USD trong 5 năm tới, ông Thành cho rằng Việt Nam cần huy động mạnh nguồn lực quốc tế, trong đó việc nâng hạng thị trường chứng khoán và tăng tín nhiệm quốc gia là then chốt. “Để nâng hạng tín nhiệm, sức khỏe hệ thống ngân hàng phải được cải thiện, thể hiện qua tỷ lệ an toàn vốn (CAR)”, ông nói.

Theo ông, CAR của nhiều ngân hàng, đặc biệt khối nhà nước, vẫn thấp; do đó cần tăng cường năng lực tài chính và cho phép các ngân hàng chủ động hơn trong quản trị lợi nhuận. Ông dẫn ví dụ VietinBank đã cải thiện đáng kể tỷ lệ an toàn vốn nhờ tăng trưởng lợi nhuận, và kỳ vọng Vietcombank cùng BIDV sẽ tiếp tục duy trì đà này trong năm tới.

Chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng đang chứng minh sức lan tỏa mạnh mẽ: giúp hệ thống tài chính vận hành hiệu quả, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới, và mở rộng cơ hội tăng trưởng cho nền kinh tế. Khi ngân hàng trở thành “bộ não số” của nền tài chính, Việt Nam sẽ có nền tảng vững chắc để bứt phá, không chỉ nhanh hơn, mà còn thông minh và bền vững hơn.