Đẩy mạnh áp dụng ISO 20022 trong thanh toán điện tử liên ngân hàng

Ngày 17/11, tại Hà Nội, trong khuôn khổ Dự án hỗ trợ kỹ thuật “Thúc đẩy tài chính toàn diện và tài trợ khí hậu” do Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) tài trợ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tổ chức Tọa đàm "Tăng cường triển khai, áp dụng tiêu chuẩn ISO 20022 trong hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng".

Tại toạ đàm, ông Đoàn Thanh Hải - Phó Cục trưởng Cục Công nghệ thông tin (NHNN) cho biết: "ISO 20022 không còn xa lạ với các ngân hàng. Theo kế hoạch của hiệp hội Swift, hệ thống thanh toán Swift đã bắt đầu sử dụng tiêu chuẩn ISO 20022 từ tháng 3/2023 song song với việc sử dụng chuẩn tin điện cũ (MT) và sẽ chuyển sang sử dụng hoàn toàn chuẩn ISO 20022 trong tháng này (11/2025). Nhiều Ngân hàng Trung ương và Tổ chức vận hành các hệ thống thanh toán quốc gia đã chuyển sang sử dụng ISO 20022. Tại Việt Nam, hệ thống ACH do NAPAS vận hành cũng đã sử dụng ISO 20022".

Cũng theo ông Hải, chuẩn tin điện ISO 20022 là một tiêu chuẩn mở, mang tính toàn cầu được áp dụng trong nhiều lĩnh vực tài chính khác nhau gồm: thanh toán, chứng khoán, ngoại hối, tài trợ thương mại, thẻ… Lợi ích của ISO 20022 là hỗ trợ khả năng kết nối liên thông, tin điện đồng nhất và có thể tái sử dụng trong nhiều lĩnh vực, dữ liệu dồi dào là nền tảng cho việc cung cấp đa dạng dịch vụ, tăng cường minh bạch thông tin giao dịch".

Nhận thức được các lợi ích của ISO 20022, NHNN đã sớm tiếp cận, tìm hiểu về khả năng áp dụng tiêu chuẩn này và định hướng sẽ áp dụng tiêu chuẩn này trên hệ thống TTĐTLNH...Việc áp dụng ISO 20022 không chỉ là thay đổi về mặt công nghệ mà quan trọng hơn là nó có thể dẫn tới các thay đổi lớn về nghiệp vụ. Điều này đòi hỏi những hiểu biết sâu sắc về hiện trạng và tương lai hoạt động thanh toán tại Việt Nam để có thể xác định các dịch vụ, thông tin cần có, cách tổ chức, quản lý, xử lý các thông tin này.

Bà Maria Pateguana - Trưởng bộ phận phát triển kinh tế tư nhân - Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) khẳng định: Việt Nam đang thực hiện các giao dịch không dùng tiền mặt với tốc độ chưa từng có. Thanh toán kỹ thuật số đang nổi lên như một trong những động lực năng động nhất của nền kinh tế Việt Nam. NHNN đã có những hành động quyết liệt để thúc đẩy thanh toán số, từ đó thúc đẩy tài chính toàn diện và nền kinh tế số.

Hệ thống thanh toán liên ngân hàng (IBPS) do NHNN vận hành, đóng vai trò là xương sống cho hoạt động thanh toán bù trừ trong nước có giá trị lớn giữa các tổ chức tài chính đang được hiện đại hóa để hỗ trợ các tiêu chuẩn quốc tế nhằm nâng cao tính minh bạch.

Bà Maria nhấn mạnh rằng việc hiện đại hóa hệ thống IBPS gắn liền với một chương trình hỗ trợ kỹ thuật toàn diện do ADB và Chính phủ Thụy Sĩ (SECO) đồng tài trợ nhằm thúc đẩy tài chính số và tài chính toàn diện tại Việt Nam. Bà cho biết trong khuôn khổ dự án hỗ trợ kỹ thuật về “Mở rộng tài chính toàn diện và tài chính khí hậu”, ADB đã đồng hành cùng NHNN triển khai các hoạt động tăng cường năng lực liên quan tới chuyển đổi thông điệp thanh toán theo chuẩn ISO 20022, một tiêu chuẩn toàn cầu giúp nâng cao chất lượng dữ liệu, tăng tính tương tác và tăng hiệu quả xử lý trong giao dịch tài chính.

Theo bà Maria, tiêu chuẩn này đang được các hệ thống thanh toán và nhiều hạ tầng thị trường trên thế giới áp dụng rộng rãi. Việt Nam cũng đang đi theo xu hướng chung này khi đã triển khai ISO 20022 cho giao dịch xuyên biên giới qua mạng SWIFT và hiện hướng tới mở rộng áp dụng cho hệ thống thanh toán trong nước. Việc đồng bộ hóa tiêu chuẩn giữa thanh toán quốc tế và nội địa, theo bà, sẽ giúp tăng khả năng tương thích, hỗ trợ xử lý thẳng (STP) và tạo nền tảng để Việt Nam hội nhập sâu hơn với hệ thống tài chính toàn cầu.

Bà cho biết thêm, trong thời gian qua, thông qua dự án hỗ trợ kỹ thuật, ADB đã hỗ trợ NHNN tiến hành các bước chuẩn bị cần thiết để chuyển đổi từ bộ thông điệp IBPS 2.5 hiện hành sang chuẩn ISO 20022. Đây là bước đi quan trọng nhằm xây dựng một hệ sinh thái thanh toán an toàn, minh bạch, có khả năng kết nối cao, mở đường cho đổi mới sáng tạo trong ngân hàng số và fintech.