Kho bạc Nhà nước chủ động tháo gỡ khó khăn cho chính quyền 2 cấp

Hoàn thiện hành lang pháp lý, bảo đảm tài chính thông suốt

Đây là thông tin lãnh đạo KBNN chia sẻ tại hội nghị trực tuyến với các địa phương để hướng dẫn triển khai các công việc liên quan đến tài chính - ngân sách trong quá trình tổ chức vận hành chính quyền địa phương 2 cấp đối với cấp xã. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi chủ trì hội nghị.

Tại hội nghị, đại diện các đơn vị thuộc Bộ Tài chính lắng nghe nhiều ý kiến từ các địa phương, đồng thời phổ biến và giải đáp các nội dung quan trọng liên quan đến tổ chức chính quyền 2 cấp. Các vấn đề tập trung vào tài chính – ngân sách cấp xã; quy trình kế toán ngân sách; việc mở tài khoản và thanh toán tại KBNN; cũng như việc sắp xếp, quản lý tài sản công.

Theo định hướng, việc sắp xếp và tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp, đặc biệt triển khai mô hình chính quyền 2 cấp ở cấp xã, là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước. Chủ trương này nhằm tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực và hiệu quả quản lý. Đây là quá trình cải cách hành chính sâu rộng, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ của các bộ, ngành, địa phương. Trong bối cảnh đó, KBNN đóng vai trò quan trọng khi chủ động xây dựng cơ chế, tháo gỡ vướng mắc nhằm bảo đảm các hoạt động tài chính – ngân sách được thực hiện thông suốt, minh bạch và hiệu quả.

Ngay từ khi Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 127-KL/TW ngày 28/2/2025 về việc sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính, KBNN đã nhận thức rõ trách nhiệm chuẩn bị các điều kiện cần thiết về cơ chế, chính sách và quy trình nghiệp vụ để hỗ trợ các địa phương.

Đối với nội bộ hệ thống KBNN, cơ quan này đã ban hành nhiều công văn nhằm bảo đảm sự chuyển đổi suôn sẻ khi đơn vị hành chính được sắp xếp. Trong đó, Công văn số 5569/KBNN-CSPC ngày 12/6/2025 và Công văn số 8241/KBNN-CSPC ngày 27/6/2025 hướng dẫn cụ thể về nguyên tắc bàn giao tài liệu, số liệu, chuyển đổi dữ liệu và quy trình nghiệp vụ trong quá trình sắp xếp, giải thể hoặc thay đổi cơ cấu đơn vị hành chính cấp xã, huyện và tỉnh. Các văn bản này thể hiện sự chuẩn bị kỹ lưỡng, từ sớm, từ xa để tránh gián đoạn trong quản lý ngân quỹ nhà nước.

Song song với các văn bản nội bộ, KBNN cũng phối hợp với Bộ Tài chính ban hành nhiều văn bản hướng dẫn trực tiếp các đơn vị và địa phương về những nội dung cốt lõi trong triển khai chính quyền địa phương 2 cấp, như Thông tư số 41/2025/TT-BTC về sửa đổi, bổ sung các thông tư quan trọng về tổ chức vận hành, khai thác Hệ thống thông tin quản lý ngân sách và Kho bạc (TABMIS); hướng dẫn đăng ký và sử dụng tài khoản tại KBNN; quy định hệ thống mục lục ngân sách nhà nước; Công văn số 9682/BTC-KBNN hướng dẫn về việc sử dụng mã Chương của Mục lục ngân sách nhà nước (NSNN) khi triển khai mô hình chính quyền 2 cấp, tháo gỡ vướng mắc về hạch toán ban đầu; các công văn về cập nhật hệ thống danh mục điện tử dùng chung để hỗ trợ hạ tầng công nghệ thông tin...

Những văn bản này không chỉ đóng vai trò hành chính mà còn tạo hành lang pháp lý rõ ràng, đồng bộ, giúp các địa phương triển khai nhiệm vụ tài chính – ngân sách hiệu quả trong mô hình chính quyền mới.

Kịp thời tháo gỡ vướng mắc từ cơ sở

Theo lãnh đạo KBNN, trong quá trình triển khai mô hình chính quyền 2 cấp, các địa phương, đặc biệt ở cấp xã, gặp nhiều khó khăn do sự phức tạp của nghiệp vụ tài chính và thay đổi về cơ cấu tổ chức.

Để đồng hành cùng địa phương, KBNN không chỉ ban hành văn bản mà còn thiết lập đường dây nóng hỗ trợ, tiếp nhận và xử lý nhanh các yêu cầu từ cơ sở. Đến nay, cơ quan này đã tiếp nhận và xử lý gần 2.000 yêu cầu từ các KBNN khu vực, giúp tháo gỡ kịp thời các vướng mắc phát sinh.

Tại hội nghị, KBNN đã giải đáp cụ thể nhiều vấn đề. Trong đó có các nội dung quan trong như: Hướng dẫn đơn vị sử dụng ngân sách cấp xã mở tài khoản theo Nghị định 11/2020/NĐ-CP và Thông tư 18/2020/TT-BTC; hướng dẫn về chi trả lương và các khoản thiết yếu, đối với những đơn vị chậm chi trả do chưa hoàn thiện thủ tục như mở tài khoản, có con dấu, hay bố trí kế toán; về việc tạm cấp dự toán khi Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân chưa phê duyệt phân bổ ngân sách; về việc khuyến khích địa phương bố trí linh hoạt cán bộ phù hợp thực tế...

Với việc nhập dự toán TABMIS, KBNN cũng giải thích, theo Khoản 2 Điều 1 Thông tư 41/2025/TT-BTC, KBNN nơi giao dịch chịu trách nhiệm nhập, phê duyệt bút toán dự toán và lệnh chi tiền ngân sách xã trên TABMIS, giúp các địa phương yên tâm triển khai.

Với việc xử lý tài khoản tiền gửi cấp huyện, các tài khoản còn tồn tại sau khi sắp xếp đơn vị hành chính sẽ do cơ quan, tổ chức tiếp nhận nhiệm vụ quản lý theo Nghị quyết 190/2025/QH15 và Công văn 4205/BTC-NSNN ngày 2/4/2025, bảo đảm tính liên tục trong quản lý tài chính.

Những giải pháp này cho thấy vai trò đồng hành của KBNN với các cấp chính quyền, đặc biệt cấp xã, trong việc vượt qua khó khăn ban đầu, bảo đảm các hoạt động tài chính – ngân sách được triển khai hiệu quả và minh bạch.

Trong bối cảnh đất nước đang hướng tới hiện đại hóa và chuyển đổi số, KBNN tiếp tục kiên định với chiến lược tinh gọn bộ máy, tối ưu quy trình và ứng dụng công nghệ thông tin. Mục tiêu là phục vụ tốt hơn các đơn vị sử dụng ngân sách, người dân và doanh nghiệp, bảo đảm dòng chảy ngân sách quốc gia luôn thông suốt, minh bạch và hiệu quả, đóng góp vào sự phát triển bền vững của kinh tế – xã hội.