Thanh Hóa: Bật dậy tiềm năng nông nghiệp bền vững bằng chuyển đổi số

Thanh Hóa đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong hành trình chuyển đổi số ngành nông nghiệp, một bước đi chiến lược không chỉ nhằm nâng cao chất lượng và giá trị nông sản, mà còn hướng tới xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, khẳng định vị thế cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế.

Quyết tâm số hóa nông nghiệp

Trong dòng chảy mạnh mẽ của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số đã trở thành một mệnh lệnh tất yếu, định hình lại cấu trúc và phương thức vận hành của mọi nền kinh tế trên toàn cầu. Việt Nam, với tầm nhìn chiến lược xây dựng một quốc gia số thịnh vượng, đã ban hành những quyết sách quan trọng, hướng tới phát triển bền vững, trong đó nông nghiệp đóng vai trò then chốt.

Nằm ở vị trí chiến lược của khu vực Bắc Trung Bộ, Thanh Hóa với nền tảng nông nghiệp vững chắc đang nắm bắt cơ hội lịch sử từ chuyển đổi số. Thanh Hóa đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong hành trình chuyển đổi số ngành nông nghiệp, một bước đi chiến lược không chỉ nhằm nâng cao chất lượng và giá trị nông sản, mà còn hướng tới xây dựng một nền nông nghiệp bền vững, khẳng định vị thế cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Việc chủ động tích hợp công nghệ vào toàn bộ chuỗi giá trị nông sản không chỉ là hành động đón đầu xu thế, mà còn là bước đi then chốt để nâng cao chất lượng, gia tăng giá trị, củng cố vị thế cạnh tranh, hiện thực hóa mục tiêu phát triển kinh tế bền vững và đóng góp vào các mục tiêu phát triển chung của khu vực và quốc gia.

Nhận thức sâu sắc vai trò then chốt của chuyển đổi số trong việc giải phóng tiềm năng và nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, Thanh Hóa đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ và nhất quán. Minh chứng rõ ràng cho quyết tâm này là Nghị quyết số 06-NQ/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy, đặt ra mục tiêu đầy tham vọng đến năm 2030: hơn 80% doanh nghiệp trong tỉnh sẽ tham gia vào quá trình chuyển đổi số, một tỷ lệ ấn tượng so với tổng số doanh nghiệp phát sinh thuế, cho thấy sự quyết tâm lan tỏa từ cấp quản lý đến cộng đồng doanh nghiệp và người nông dân.

Phát biểu tại hội thảo về chuyển đổi số nông nghiệp, ông Lê Đức Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, nhấn mạnh: “Chuyển đổi số không chỉ là một xu hướng mà là con đường tất yếu để nông nghiệp Thanh Hóa phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng. Chúng tôi cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp, hợp tác xã và người nông dân tiếp cận và ứng dụng hiệu quả các giải pháp công nghệ số vào sản xuất và kinh doanh nông nghiệp”.

Để hiện thực hóa tầm nhìn về một nền nông nghiệp số phát triển bền vững, Thanh Hóa đang nỗ lực xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mạnh mẽ và toàn diện, nơi có sự gắn kết chặt chẽ và hiệu quả giữa các cơ quan quản lý nhà nước ở các cấp, các viện nghiên cứu khoa học, các trường đại học và cơ sở đào tạo nghề, cùng với sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp công nghệ, các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp và cộng đồng nông dân. Sở Khoa học và Công nghệ của tỉnh đóng vai trò là trung tâm kết nối, thúc đẩy sự hợp tác giữa các chủ thể liên quan, tạo ra một môi trường thuận lợi cho việc nghiên cứu, ứng dụng và chuyển giao các giải pháp công nghệ tiên tiến vào lĩnh vực nông nghiệp.

Vượt thách thức, kiến tạo tương lai số

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng và yêu cầu về chất lượng sản phẩm ngày càng cao, chuyển đổi số được xem là giải pháp then chốt, mang tính sống còn để nông sản Thanh Hóa tạo ra bước đột phá về năng suất, chất lượng và khả năng cạnh tranh trên thị trường trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, hành trình này đã gặp không ít khó khăn thách thức như nhận thức về công nghệ số còn hạn chế ở một bộ phận không nhỏ nông dân và doanh nghiệp, đến tình trạng hạ tầng công nghệ thông tin và truyền thông ở khu vực nông thôn còn chưa đồng bộ và hiện đại, năng lực quản trị số của các doanh nghiệp và hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp còn yếu, cũng như những hạn chế về khả năng kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa các khâu trong chuỗi giá trị nông sản và giữa các tác nhân khác nhau trên thị trường.

Ngoài ra, phần lớn các doanh nghiệp nông nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn chủ yếu là các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và vừa, nguồn lực tài chính để đầu tư vào quá trình chuyển đổi số còn gặp nhiều hạn chế, đòi hỏi sự hỗ trợ mạnh mẽ từ phía nhà nước và các tổ chức tín dụng.

Về những thách thức này, PGS.TS Nguyễn Thị Loan Thư ký Hội đồng trường Khoa kinh tế - QTKD, Trường Đại học Hồng Đức, đã chỉ ra tại hội thảo: “Để chuyển đổi số thành công trong nông nghiệp, Thanh Hóa cần có những giải pháp đồng bộ, từ nâng cao nhận thức và đào tạo kỹ năng số cho người nông dân, đến đầu tư mạnh mẽ vào hạ tầng công nghệ và có cơ chế hỗ trợ tài chính phù hợp cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong lĩnh vực nông nghiệp”.

Về tiềm năng phát triển nông nghiệp công nghệ cao, Tiến sĩ Nguyễn Minh Đức, Giang viên trường Đại học Kinh tế - Đại học QG Hà Nội, nhận định: “Thanh Hóa có đủ điều kiện tự nhiên và nguồn lực để phát triển mạnh mẽ nông nghiệp công nghệ cao. Vấn đề cốt lõi là cần có sự đầu tư bài bản vào hạ tầng, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và xây dựng các chính sách hỗ trợ hiệu quả để thu hút doanh nghiệp công nghệ tham gia vào lĩnh vực này”. Việc ban hành danh mục 13 sản phẩm nông nghiệp chủ lực, trong đó có nhiều sản phẩm mang tầm quốc gia, cho thấy sự định hướng chiến lược rõ ràng của tỉnh trong việc tập trung nguồn lực để nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh cho những "con át chủ bài" này trên thị trường toàn cầu.

Các giải pháp công nghệ tiên tiến như hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm dựa trên blockchain, các nền tảng phân tích dữ liệu sản xuất thông minh (ứng dụng AI và Big Data để dự báo sâu bệnh, tối ưu hóa mùa vụ), việc tối ưu hóa quy trình canh tác và quản lý sản xuất thông qua các thiết bị IoT và cảm biến, cùng với việc mở rộng thị trường tiêu thụ thông qua các sàn thương mại điện tử và nền tảng kết nối trực tuyến, nâng cao giá trị và vị thế cạnh tranh của nông sản Thanh Hóa trên cả thị trường trong nước và quốc tế.

Việc ứng dụng các công nghệ này không chỉ giúp sản phẩm nông sản của tỉnh đáp ứng được những yêu cầu khắt khe nhất của thị trường, mà còn giúp các doanh nghiệp và người nông dân chủ động hơn trong việc quản lý rủi ro, tối ưu hóa chi phí sản xuất, nâng cao năng suất và gia tăng lợi nhuận một cách bền vững, đồng thời giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường.

Với một quyết tâm chính trị cao, một chiến lược được xây dựng một cách bài bản và toàn diện, cùng với sự chung tay của cả hệ thống chính trị và cộng đồng, tỉnh Thanh Hóa hoàn toàn có khả năng vượt qua những rào cản hiện tại, nâng cao chất lượng và giá trị của nông sản, chinh phục thành công những thị trường khó tính nhất và kiến tạo nên một nền nông nghiệp hiện đại, thông minh, hiệu quả và phát triển bền vững, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, xây dựng một tương lai thịnh vượng, ổn định và đáng sống nông dân. Từng bước khẳng định vị thế của Thanh Hóa trên bản đồ nông nghiệp của Việt Nam và vươn tầm ra thế giới./.