Việt Nam dẫn đầu ASEAN về mức độ lạc quan của người tiêu

Đây là một trong những nội dung chính trong Nghiên cứu Tâm lý Người tiêu dùng ASEAN (ACSS), ấn bản lần thứ 6 vừa được Ngân hàng UOB Việt Nam công bố. Theo công bố, Việt Nam ghi nhận điểm số cao nhất trên Chỉ số Tâm lý Người tiêu dùng ASEAN của UOB (Chỉ số) năm 2025, với 67 điểm – cao hơn nhiều so với mức trung bình khu vực là 54 và tăng 3 điểm so với năm ngoái. Điều này phản ánh niềm tin bền vững của người tiêu dùng Việt Nam đối với cả nền kinh tế quốc gia và triển vọng tài chính cá nhân.

Nghiên cứu của UOB cho biết, người tiêu dùng Việt Nam thể hiện sự tự tin vượt trội so với các nước trong khu vực đối với sự ổn định chính trị, kinh tế và xã hội của đất nước. Sự lạc quan này vẫn duy trì bất chấp những bất ổn toàn cầu, bao gồm các chính sách thuế quan của Mỹ được công bố vào ngày 2/4/2025. Giá hàng hóa bình ổn cùng dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) duy trì ổn định đã góp phần củng cố triển vọng tích cực.

Dự báo kinh tế mới nhất của UOB, công bố tháng trước, đã điều chỉnh tăng dự báo tăng trưởng GDP cả năm của Việt Nam từ mức 7,5% trước đó lên 7,7%, sau kết quả ấn tượng của quý III (đạt 8,23%).

Niềm tin vào môi trường kinh tế vĩ mô đã chuyển hóa thành sự lạc quan về tài chính cá nhân của người tiêu dùng Việt Nam. Hơn 70% người tham gia khảo sát kỳ vọng tình hình tài chính của họ sẽ cải thiện trong năm tới.

Mối lo ngại về chi phí sinh hoạt tăng đã giảm so với năm ngoái, với mức giảm 3 điểm phần trăm xuống còn 50%, và giảm đáng kể 12 điểm phần trăm trong nhóm Gen Z. Tuy nhiên, người tiêu dùng Việt Nam vẫn quan tâm đến sự ổn định thu nhập và các cam kết tài chính dài hạn, đặc biệt trong nhóm Gen Y.

Ông Paul Kim, Giám đốc Khối Dịch vụ Tài chính Cá nhân, Ngân hàng UOB Việt Nam chia sẻ, tâm lý người tiêu dùng Việt Nam vẫn tiếp tục bền bỉ, phản ánh sự lạc quan ngày càng tăng đối với cả môi trường vĩ mô và tài chính cá nhân. Bất chấp những thách thức toàn cầu, Việt Nam đã cho thấy sức mạnh nền tảng vững chắc và định hướng chính sách hiệu quả. Động lực này đang thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng và sự quan tâm nhiều hơn đến việc hoạch định tài chính.

Quan tâm nhiều hơn đến vấn đề môi trường và chi tiêu nhiều hơn cho trải nghiệm

Khi lo ngại về lạm phát giảm bớt, người tiêu dùng Việt Nam bắt đầu quan tâm nhiều hơn đến các vấn đề rộng hơn chẳng hạn như yếu tố môi trường. Nghiên cứu cho thấy, biến đổi khí hậu, thiên tai và ô nhiễm hiện là mối quan tâm hàng đầu của 66% người tham gia khảo sát, vượt trên các yếu tố kinh tế như thuế quan của Mỹ (59%). Sự thay đổi này đã định hình lại hành vi mua sắm, khi cứ 3 người tiêu dùng Việt Nam thì có 1 người sẵn sàng chi trả nhiều hơn cho sản phẩm thân thiện với môi trường, cao hơn mức trung bình khu vực 11 điểm phần trăm.

Bên cạnh ý thức bảo vệ môi trường, sự an tâm về tài chính cũng thúc đẩy chi tiêu gia tăng ở nhiều lĩnh vực quan trọng trong năm 2025. ACSS cho thấy 67% người tiêu dùng Việt Nam báo cáo đã chi tiêu nhiều hơn cho giáo dục, chăm sóc sức khỏe và thể chất, vượt trên các chi phí sinh hoạt hàng ngày như điện nước, đi lại và thực phẩm (53%). Hơn một nửa người tiêu dùng Việt cũng cho biết đã chi tiêu nhiều hơn cho các hạng mục trải nghiệm và cao cấp, phản ánh nhu cầu nâng cấp phong cách sống ngày càng tăng.

Tương đồng với kết quả của ACSS, khách hàng UOB tại Việt Nam thực sự đã chi tiêu nhiều hơn cho các hạng mục trải nghiệm. Tổng giá trị chi tiêu qua thẻ UOB cho các lĩnh vực ăn uống, giải trí và du lịch tại Việt Nam tăng 8% so với cùng kỳ năm trước, trong đó chi tiêu cho giải trí tăng 48% và du lịch tăng 8%.

Khả năng chuẩn bị tài chính mạnh mẽ nhưng Gen Z vẫn còn khoảng cách lớn

Người tiêu dùng Việt Nam tiếp tục thể hiện khả năng chuẩn bị tài chính mạnh mẽ, với 94% người tham gia khảo sát cảm thấy tự tin trong việc quản lý tài chính cá nhân. Bên cạnh đó, kết quả khảo sát cũng cho thấy: 86% cho rằng họ có đủ quỹ dự phòng khẩn cấp; 79% tự tin có khả năng xử lý các khoản nợ hiện tại; 82% cho rằng họ có bảo hiểm đầy đủ; 76% cho rằng các khoản đầu tư hiện tại đủ để hỗ trợ cho các mục tiêu dài hạn và kế hoạch nghỉ hưu.

Thói quen tiết kiệm của người tiêu dùng Việt Nam vẫn cho thấy sự ổn định, với 8/10 người tiêu dùng Việt cho biết họ tiết kiệm hơn 10% thu nhập hàng tháng, đặc biệt là ở nhóm phụ nữ. 57% cũng cho biết đã tích lũy đủ để trang trải chi phí từ ba đến sáu tháng.

Việc tham gia bảo hiểm sức khỏe cá nhân khá phổ biến ở Việt Nam, với 44% người tiêu dùng Việt sở hữu bảo hiểm sức khỏe tư nhân, ngoài bảo hiểm được cấp bởi nhà nước. Tuy nhiên, tỷ lệ sở hữu bảo hiểm nhân thọ lại cho thấy mức giảm 14 điểm phần trăm so với năm ngoái và hiện thấp hơn mức trung bình khu vực. Sự quan tâm đến các sản phẩm bảo hiểm chuyên biệt như bảo hiểm tử kỳ và bảo hiểm thương tật đang tăng, với tỷ lệ tham gia lần lượt tăng 9 và 16 điểm phần trăm so với năm ngoái.

Hành vi đầu tư cho thấy sự chênh lệch ngày càng lớn. Dù nhiều người tiêu dùng Việt Nam tích cực tìm hiểu kiến thức tài chính, số người thực sự biến kiến thức thành hành động vẫn hạn chế. Chỉ 57% đầu tư hơn 10% thu nhập hàng năm, giảm 13 điểm phần trăm so với năm ngoái. Tiền gửi cố định tại ngân hàng vẫn là hình thức đầu tư phổ biến nhất, được 93% người tham gia khảo sát lựa chọn, cho thấy xu hướng thận trọng gia tăng ở người tiêu dùng Việt.

Trong các nhóm người tiêu dùng, Gen Z nổi bật là nhóm ít có sự chuẩn bị tài chính nhất. Nghiên cứu cho thấy 5% Gen Z hoàn toàn không có sự chuẩn bị về quỹ dự phòng và bảo hiểm và chưa đến một nửa (47%) có khoản tiết kiệm đủ để chi tiêu hơn 3 tháng. Ngoài ra, chỉ 33% sở hữu bảo hiểm sức khỏe cá nhân, và tỷ lệ sở hữu bảo hiểm nhân thọ là thấp nhất trong nhóm này, ở mức 43%. Đáng chú ý, 13% cảm thấy hoàn toàn chưa sẵn sàng để quản lý các khoản nợ hiện tại.

Khoảng cách về khả năng chuẩn bị tài chính này gắn liền với hành vi tài chính của Gen Z vốn ưu tiên các chi tiêu thiên về phong cách sống. Nghiên cứu cho thấy 77% Gen Z được khảo sát tại Việt Nam cho biết họ thích tận hưởng cuộc sống hiện tại hơn là lo lắng cho tương lai, cùng tỷ lệ này cho rằng áp lực xã hội và kỳ vọng từ bạn bè khiến việc tiết kiệm trở nên khó khăn – đây là tỷ lệ cao nhất trong tất cả các nhóm tuổi.