Chuyên gia WB: Cần duy trì cải cách để củng cố tăng trưởng và thu hút đầu tư

Phóng viên: Ông có thể chia sẻ bức tranh tổng quan về kinh tế Việt Nam trong năm nay, thưa ông?

Ông Sacha Dray: Việt Nam đã chứng kiến đà bứt tốc tăng trưởng mạnh mẽ trong nửa đầu năm 2025. Tăng trưởng GDP nửa đầu năm đạt 7,5% so với cùng kỳ, đây là mức tăng nhanh nhất trong khu vực, cao hơn các nền kinh tế lớn của ASEAN như Indonesia, Malaysia, Thái Lan hay Philippines. Kết quả này cũng vượt trội so với thành tích mà Việt Nam đạt được trong 10 năm qua, nếu không tính giai đoạn phục hồi sau COVID-19. Nói cách khác, nền kinh tế đã có một màn thể hiện rất ấn tượng, phần lớn nhờ vào sự gia tăng xuất khẩu. Sự tăng trưởng xuất khẩu này đã thúc đẩy sản xuất hàng công nghiệp, đồng thời kéo theo sự phát triển của các dịch vụ thương mại như vận tải và logistics.

Trong thời gian còn lại của năm, chúng tôi nhận thấy những bất định từ môi trường toàn cầu (các biện pháp thuế quan mới, sự thiếu chắc chắn trong chính sách thương mại) sẽ tiếp tục hiện hữu và có thể tác động đến tăng trưởng. Một phần động lực tăng trưởng trong nửa đầu năm đến từ việc xuất khẩu tăng trước thời hạn, nhằm đón đầu các mức thuế cao hơn, nhưng xu hướng này sẽ chấm dứt trong nửa cuối năm. Vì vậy, chúng tôi dự báo tăng trưởng sẽ chậm lại trong nửa cuối năm, với mức tăng trưởng chung đạt 6,6% trong năm 2025 và 6,1% trong năm 2026. Đây vẫn là kết quả rất tích cực, đặc biệt trong bối cảnh môi trường bên ngoài bất lợi.

Phóng viên: Chúng ta đã biết Chính phủ Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng khá tham vọng trong năm nay, khoảng 8,3 – 8,5%. Vậy ông có khuyến nghị gì để Việt Nam đạt được mục tiêu này?

Như tôi đã nói, môi trường bên ngoài vẫn còn nhiều thách thức, điều này sẽ tiếp tục gây sức ép lên tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, Chính phủ Việt Nam có thể triển khai một số chính sách để duy trì đà hiện tại và giảm thiểu rủi ro, cả từ bên ngoài lẫn trong nước. Một số khuyến nghị bao gồm:

Thứ nhất, trong lĩnh vực thương mại, tiếp tục thúc đẩy các nỗ lực nhằm giảm bớt bất định xoay quanh chính sách thương mại, chẳng hạn như vấn đề trung chuyển hay tận dụng các thị trường khác để đa dạng hóa vị thế của Việt Nam.

Thứ hai, tiếp tục cắt giảm các rào cản phi thuế quan, đồng thời đa dạng hóa sản phẩm xuất khẩu, không chỉ tập trung vào hàng hóa công nghiệp mà còn mở rộng sang dịch vụ, dịch vụ số và các sản phẩm công nghệ cao có giá trị gia tăng lớn.

Thứ ba, tăng cường vai trò của doanh nghiệp trong nước để kích thích tiêu dùng tư nhân, qua đó duy trì đà tăng trưởng trong ngắn hạn.

Ngoài ra, về các động lực khác của tăng trưởng, chúng tôi nhận thấy Chính phủ Việt Nam đang triển khai các kế hoạch đầy tham vọng nhằm đẩy mạnh đầu tư công. Đây là hướng đi rất tích cực để hỗ trợ tăng trưởng trung hạn và cần được tiếp tục, nhằm hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng cao của Chính phủ.

Phóng viên: Về đầu tư công, sau 8 tháng, tỷ lệ giải ngân đã đạt 40% kế hoạch cả năm 2025. Theo ông, kết quả này tác động ra sao đến tăng trưởng kinh tế và đâu là giải pháp để thúc đẩy giải ngân đầu tư công nhanh hơn?

Ông Sacha Dray: Chúng tôi nhận thấy tốc độ giải ngân vốn đầu tư công đã có cải thiện, cả ở cấp trung ương và địa phương. Đã có sự cam kết chính trị mạnh mẽ để tiếp tục thúc đẩy, thông qua việc thành lập các cơ quan, ủy ban mới nhằm phối hợp nâng cao hiệu quả giải ngân. Tuy nhiên, nhiều khó khăn trong khâu triển khai đã tồn tại lâu dài và đến nay vẫn chưa được khắc phục triệt để.

Tính đến tháng 8/2025, mức giải ngân đạt khoảng 40% so với kế hoạch đề ra, nghĩa là vẫn còn nhiều dư địa cải thiện. Một số biện pháp có thể hỗ trợ gồm: Trao thêm quyền linh hoạt trong việc điều chỉnh dự án trong suốt vòng đời đầu tư; Tiếp tục tinh giản thủ tục, tăng cường giám sát, cũng như nâng cao hiệu quả ứng dụng thông tin trong theo dõi, quản lý dự án.

Chúng tôi cho rằng một số biện pháp đã được triển khai sẽ cần thời gian để phát huy hiệu quả. Ví dụ, việc sáp nhập các tỉnh, thành hoặc điều chỉnh Luật Đầu tư công chắc chắn sẽ có tác động tích cực, nhưng trong ngắn hạn có thể gây ra gián đoạn, ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân.

Phóng viên: Dòng vốn FDI vào Việt Nam hiện khá tích cực. Theo ông, đâu là yếu tố quan trọng giúp Việt Nam tiếp tục thu hút mạnh mẽ vốn đầu tư nước ngoài?

Ông Sacha Dray: Dù bối cảnh toàn cầu bất ổn, FDI vào Việt Nam vẫn bền bỉ. Năm nay, vốn giải ngân từ các doanh nghiệp nước ngoài đã tăng trên 9%. Các cam kết cho tương lai cũng duy trì tích cực. Một phần nhờ cam kết mạnh mẽ của Chính phủ trong việc cải thiện môi trường kinh doanh. Mục tiêu cắt giảm và đơn giản hóa ít nhất 30% điều kiện kinh doanh, thủ tục hành chính và chi phí tuân thủ trong năm 2025 là rất đáng hoan nghênh, sẽ góp phần củng cố niềm tin của nhà đầu tư.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn ông!