Khơi thông tiềm lực khoa học công nghệ, kiến tạo tương lai phát triển bền vững

Hòa chung không khí cả nước thi đua lập thành tích chào mừng Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, vừa qua, Bộ Khoa học và Công nghệ đã tổ chức Chương trình “Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam 18/5” năm 2025. Chương trình có sự tham dự của Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng, cùng lãnh đạo các bộ, ban ngành Trung ương và các địa phương.

Ngày hội Khoa học và Công nghệ Việt Nam năm 2025 có chủ đề: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Đột phá đưa đất nước bước vào kỷ nguyên giàu mạnh, thịnh vượng”. Chủ đề này thể hiện quyết tâm và tầm nhìn chiến lược của toàn ngành khoa học công nghệ (KHCN) về vai trò cốt lõi của tri thức, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong hành trình phát triển đất nước.

Tại Chương trình, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh, KHCN, đổi mới sáng tạo (ĐMST) và chuyển đổi số (CĐS) thực sự trở thành yếu tố nền tảng, là bệ phóng đưa Việt Nam vươn mình trong kỷ nguyên số.

“KHCN, ĐMST và CĐS không chỉ là động lực tăng trưởng kinh tế, mà còn là nền tảng để xây dựng một Việt Nam số an toàn, nhân văn, thịnh vượng. Đây cũng là công cụ chiến lược để nâng cao năng suất lao động, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu và nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân...”, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng nhận định.

Chia sẻ tại Chương trình, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng cho biết: Nghị quyết 57 đã xác định KHCN, ĐMST và CĐS phải thực sự trở thành đột phá chiến lược, động lực chính để đưa Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao vào năm 2045. Chính phủ hiện đang sửa luật KHCN thành Luật KHCN và ĐMST để thể chế hoá các định hướng, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cũng nhấn mạnh, nhìn lại chặng đường đã qua, mỗi cán bộ ngành KH&CN đều hết sức tự hào và tri ân sâu sắc công lao, trí tuệ và sự cống hiến thầm lặng của các thế hệ cha anh đi trước đã đặt nền móng vững chắc cho những thành tựu hôm nay – những thành tựu đã góp phần làm nên diện mạo Việt Nam tươi sáng hơn, mạnh mẽ hơn.

“Chúng ta đang sửa Luật Khoa học và Công nghệ thành Luật Khoa học công nghệ và Đổi mới sáng tạo để thể chế hoá các định hướng, chủ trương, chính sách mới của Đảng và Nhà nước. Lần đầu tiên, ĐMST được đưa vào Luật và được đặt ngang hàng với KHCN, thể hiện sự thay đổi căn bản trong tư duy phát triển. ĐMST cũng chính là nhấn mạnh vai trò thúc đẩy ứng dụng của KHCN trong thực tiễn, góp phần gia tăng giá trị và hiệu quả kinh tế xã hội. Nếu KHCN và ĐMST được kỳ vọng đóng góp 4% vào tăng trưởng GDP, phần đóng góp từ ĐMST chiếm tới 3%, trong khi KHCN chiếm 1%", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nhận định.

Đây cũng là lần đầu tiên, Việt Nam xác lập định hướng rõ ràng về việc chuyển từ một quốc gia chủ yếu sử dụng công nghệ lõi sang làm chủ các công nghệ chiến lược có tác động lớn đến tăng trưởng kinh tế và an ninh quốc gia. Ngân sách Nhà nước đầu tư có trọng tâm, trọng điểm, ưu tiên phân bổ khoảng 40-50% để thực hiện các nhiệm vụ làm chủ công nghệ chiến lược.

Việc triển khai các nhiệm vụ này được giao cho các doanh nghiệp, tổ chức nghiên cứu có năng lực và uy tín thực hiện. Nhà nước có chính sách đầu tư xây dựng phòng thí nghiệm trọng điểm, phòng thí nghiệm dùng chung, hạ tầng kỹ thuật hiện đại nhằm phục vụ phát triển công nghệ chiến lược.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng khẳng định: Cam kết hành động của Bộ KH&CN trong thời gian tới được cụ thể hóa qua các trụ cột chiến lược. Đó là hoàn thiện hệ thống pháp luật, cơ chế, chính sách thúc đẩy nghiên cứu - đổi mới - ứng dụng công nghệ; khơi thông nguồn vốn, đa dạng hóa hình thức tài trợ, đơn giản hóa quy trình hỗ trợ nghiên cứu; tái định vị vai trò doanh nghiệp - từ đối tượng thụ hưởng thành chủ thể dẫn dắt sáng tạo và thương mại hóa công nghệ; ưu tiên phát triển các công nghệ trọng điểm như AI, vi mạch, sinh học, năng lượng mới, công nghệ số - làm nền tảng bứt phá; thúc đẩy liên kết viện – trường – doanh nghiệp – Nhà nước để hình thành hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện.

Trong khuôn khổ chương trình, Ban Tổ chức đã vinh danh 10 tổ chức, cá nhân đã có những thành tích xuất sắc, đóng góp to lớn cho sự phát triển của ngành KHCN nước nhà trong năm qua. Đây đều là những thành tựu có giá trị ứng dụng thực tiễn cao, góp phần giải quyết các vấn đề cấp thiết của đất nước. Đồng thời, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.

Hoạt động vinh danh không chỉ ghi nhận và tôn vinh những đóng góp xuất sắc của các nhà khoa học, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và trường đại học, mà còn lan tỏa mạnh mẽ tinh thần ĐMST, khơi dậy động lực cống hiến trong cộng đồng, hướng tới sự phát triển bền vững của Việt Nam.